H Ευρωπαϊκή εγκατάσταση ακτινοβολίας synchrotron (ESRF) είναι μια Ευρωπαϊκή ερευνητική δομή μεγάλης κλίμακας - ένα υπερεργαστήριο ακτίνων-Χ.

Το ESRF βρίσκεται στην Grenoble της Γαλλίας, μια πόλη 150 χιλιάδων κατοίκων στις παρυφές των Άλπεων.

Το ESRF είναι στρατηγικά εγκατεστημένο δίπλα σε πλήθος άλλων σημαντικών ερευνητικών μονάδων, ανάμεσά τους τον Ευρωπαϊκό ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα ILL, το campus μίκρο- και νανο-τεχνολογίας MINATEC και το ευρωπαϊκό εργαστήριο μοριακής βιολογίας EMBL.

Το ESRF απασχολεί περίπου 700 άτομα τακτικό προσωπικό και δέχεται ετησίως πάνω από 7.000 επιστημονικούς επισκέπτες από όλον τον κόσμο.

Στο ESRF παράγονται, μέσω ενός επιταχυντή ηλεκτρονίων, ακτίνες-Χ ιδιαίτερα υψηλής έντασης, δισεκατομμύρια φορές υψηλότερης από την ένταση των ακτίνων-Χ που χρησιμοποιούνται στις κοινές διαγνωστικές ιατρικές ακτινογραφίες.

Οι παραγόμενες ακτίνες-Χ είναι το εργαλείο που χρησιμοποιούν οι ερευνητές για να μελετήσουν τη δομή και τις ιδιότητες της άβιας και έμβιας ύλης, με ένα πρόσφατο παράδειγμα να είναι η μελέτη του ιού SARS-CoV-2.

Οι ακτίνες-Χ μοιράζονται σε 44 διαφορετικούς εργαστηριακούς σταθμούς (beamlines), οι οποίοι βρίσκονται καθημερινά σε παράλληλη 24ωρη λειτουργία. Τα πειράματα που πραγματοποιούνται σε αυτά τα εργαστήρια καλύπτουν ένα ευρύτατο πεδίο επιστημών, τόσο σε θεμελιώδες όσο και σε εφαρμοσμένο επίπεδο, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων την παλαιοντολογία, τη βιολογία, τη φαρμακευτική, τη φυσική, τη χημεία και τη μικροηλεκτρονική. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραγόμενη δέσμη ακτίνων-Χ χρησιμοποιείται επίσης και για θεραπευτικούς σκοπούς σε ορισμένες μορφές καρκίνου.